Cześć!

Dzisiejsze wydanie newslettera to prawdziwy miszmasz tematów - od fałszywych dowodów w sądzie, przez testy generatorów obrazów AI, po absurdalny tryb pracy 996, który niby ma nam zapewnić rozwój w branży. Zdecydowanie jest co czytać i oglądać (zobacz prezkę o CSS, bo jest fajna!).

Dziś zamiast sekcji "pora na sponsora", będzie coś ode mnie :)

Zapraszam do lektury dzisiejszego wydania.

◢ #unknownews ◣

1. Kruchość dowodów cyfrowych w postępowaniu sądowym
   https://informatykzakladowy.pl/kruchosc-dowodow-cyfrowych-w-postepowaniu-sadowym/
   INFO: Autor opisuje, jak łatwe jest sfabrykowanie cyfrowych dowodów - od SMS-ów i wiadomości z komunikatorów, po e-maile i dokumenty Worda - a następnie przedstawienie ich jako wiarygodnych wydruków w sądzie. Problemem nie jest tylko technologia, ale przede wszystkim niska świadomość sędziów i innych uczestników postępowań co do mechanizmów fałszerstwa takich danych. Tekst pokazuje, że brak wiedzy technologicznej w wymiarze sprawiedliwości może bezpośrednio zagrażać rzetelności procesów cywilnych.

2. Porównanie generatorów obrazów AI - który model radzi sobie najlepiej z edycją zdjęć?
   https://genai-showdown.specr.net/image-editing
   INFO: Mówi się, że narzędzia bazujące na sztucznej inteligencji niebawem zupełnie wyprą takie aplikacje, jak np. Photoshop. Wystarczy napisać jednego prompta i zdjęcie zostaje zmodyfikowane. Ale czy tak jest naprawdę? Na tej stronie zobaczysz, jak różne modele do generowania obrazów reagują na prompty. Zwróć szczególną uwagę na zgodność wygenerowanych obrazów z treścią zapytania, jak i ze źródłowym obrazem. Na przykładach można zobaczyć, które modele najlepiej trzymają się tematu, a które najczęściej fantazjują i odlatują daleko od tego, co chcieliśmy uzyskać.

3. Czy musisz pracować 72 godziny tygodniowo, by stworzyć firmę wartą miliardy?
   https://www.technofobia.pl/p/dolina-krzemowa-kod-996?hide_intro_popup=true
   INFO: Coraz więcej firm z Doliny Krzemowej kopiuje nielegalny w Chinach model pracy 996, czyli 12 godzin dziennie przez 6 dni w tygodniu, znany z ekstremalnego przepracowania i zgonów wśród pracowników. Szczególnie często pojawia się to w startupach AI, które - paradoksalnie - miały przecież zwiększać efektywność i oszczędzać czas. Czy kopiowanie trybu pracy rodem z chińskich fabryk faktycznie buduje przewagę technologiczną? Jak na taki rodzaj pracy reaguje młode pokolenie? Więcej w artykule.

4. Strefa subskrybenta UnknowNews - paczka z prezentami
   https://unknow.news/strefa/?ident=
   INFO: Jeśli czytasz wydanie mojego newslettera w wersji mailowej, a nie przez RSS, web czy inne źródła, to możesz zalogować się do strefy dla subskrybentów, gdzie czeka na Ciebie kilka prezentów i dodatkowych zasobów, które mogą Cię zainteresować. Jeśli klikniesz w linka w mailu, zostaniesz automatycznie zalogowany. Jeśli jednak wyskoczy okno logowania, podaj tam maila, na którego dostajesz ten newsletter.

5. Lista 25 nowości w CSS, które faktycznie warto znać (film, 30m)
   https://www.youtube.com/watch?v=QW6GECIzvsw
   INFO: Ekspresowe i pełne przykładów omówienie 25 (a może i więcej) nowych możliwości, które pojawiły się w CSS w ciągu ostatnich kilku lat. Wśród nich m.in. kontrola animacji przewijania, zapytania kontenerowe i ich jednostki, paginacje widoków, zmienne typowane, nowe funkcje matematyczne, scroll-driven animations, wsparcie dla HDR i wiele więcej. Wszystko z pokazem działania i praktycznym kontekstem zastosowania. Świetnie przygotowana prezentacja z odrobiną humoru. Warto rzucić okiem.

6. Pakiet Affinity Studio dostępny bez opłat
   https://www.affinity.studio/get-affinity
   INFO: Niegdyś komercyjny zestaw narzędzi do prac graficznych właśnie przeszedł na darmową licencję. To jedna aplikacja łącząca funkcje Illustratora, Photoshopa i InDesign. Jeśli jesteś mniej wymagającym grafikiem, ale Canva już Ci nie wystarcza, to aplikacja może być dla Ciebie. Działa na Windowsie, macOS oraz iPadzie. Do aktywacji aplikacji potrzebne jest konto na platformie Canva (wystarczy darmowe).

7. Akademia Debugowania Linuxa - szkolenie dla administratorów i DevOpsów [autopromocja]
   https://adl3.mrugalski.pl/?code=ADLPAKA
   INFO: Szkolenie online składa się z 45 lekcji wideo, które uczą metodycznego podejścia do diagnozowania i rozwiązywania realnych problemów w systemach Linux - od prostych problemów z procesami po awarie kontenerów Docker i problemy z certyfikatami SSL. Pod każdą lekcją znajdziesz notatki z komendami, omówienie zagadnień i linki do plików omawianych w trakcie nauki. Kurs skierowany jest do administratorów, DevOpsów i programistów, którzy chcą sprawnie diagnozować problemy, zyskać pewność siebie i podnieść swoje kompetencje zawodowe. Obecna cena obowiązuje do 5 listopada, a link z newslettera daje Ci dodatkowe 100zł zniżki na "Mega Zestaw Kursów".

8. Porównywarka komputerów jednopłytkowych z benchmarkami i specyfikacjami
   https://sbc.compare/
   INFO: Chcesz kupić komputer w stylu Raspberry Pi, ale może lepszy będzie jednak Orange Pi? A może warto poczytać o Banana Pi, bo jest tańszy? Tych komputerów jednopłytkowych pojawiło się w sprzedaży tyle, że trudno się w tym wszystkim odnaleźć. Ta strona ułatwi Ci porównywanie różnych modeli urządzeń. Nie tylko zestawia ona ze sobą suche fakty (np. 4GB RAM vs 8GB RAM), ale też pokazuje, jak dane urządzenie radzi sobie w popularnych benchmarkach. Nawigacja na stronie jest kiepsko zaprojektowana. Jeśli chcesz porównać płytki różnych producentów, to zrób to z poziomu wyszukiwarki na stronie głównej, bo przechodzenie przez menu producentów zeruje wcześniej przygotowaną listę płytek do porównania.

9. ChatGPT Atlas w praktyce – nowa przeglądarka z AI od OpenAI (film, 23m)
   https://www.youtube.com/watch?v=Z2O2kf8dZbY
   INFO: Autor przeprowadza liczne testy pierwszej wersji ChatGPT Atlas - nowej przeglądarki OpenAI wyposażonej w funkcje agentowe. Autor sprawdza, czy ta deklarowana automatyzacja faktycznie działa, jak wygląda współpraca z YouTube, na ile wiarygodne są dostarczane informacje oraz jak Atlas wypada w porównaniu z konkurencją (np. Chrome czy Comet). Omówione zostały także funkcje systemowe, UX-owe niedoróbki oraz potencjał do wykorzystania Atlasa w automatyzacji codziennych zadań.

10. Przejście z hostingu na skrajnie budżetowy VPS - jak to wyglądało?
    https://jozwiak.top/blog/mikrus-czyli-jak-przenioslem-sie-na-vps/
    INFO: Istnieje wielu komercyjnych dostawców serwerów VPS, którzy różnią się zarówno parametrami, możliwościami, jak i ceną. Autor zdecydował się wybrać VPS od Mikrusa i opisał szczegółowo, jak wyglądała procedura migracji jego stron na tę infrastrukturę, z jakimi problemami się spotkał i jak je rozwiązał. Dobra lektura dla każdego, kto interesuje się tematem self-hostingu. Warto rzucić okiem.

11. Monitorowanie wzmianek o Twojej stronie w GitHub Issues
    https://shkspr.mobi/blog/2025/10/was-my-website-mentioned-in-a-github-issue/
    INFO: Jeśli chcesz być powiadamiany, gdy ktoś wspomni Twoją stronę czy nazwę produktu w issue na GitHubie, możesz użyć prostej automatyzacji w GitHub Actions, która robi zapytanie do API i stworzy nowe zgłoszenie w Twoim repozytorium, gdy wykryje nową wzmiankę. Sprytne rozwiązanie do śledzenia tego, co ludzie na GitHubie mówią o Twoich produktach/stronach. Ten mechanizm przeszukuje wszystkie issues na platformie, a nie tylko w Twoim repozytorium.

12. Jak (nie) projektować doświadczenia użytkownika w obliczu śmierci
    https://cloudfour.com/thinks/handling-death-gracefully-in-digital-experiences/
    INFO: Nie wszystkie wydarzenia, które zdarzają nam się w życiu, są szczęśliwe. Te związane ze śmiercią bliskiej osoby czy kochanego zwierzaka mogą być naprawdę ciężkie. Niestety, interfejsy aplikacji projektowane są najczęściej do dzielenia się szczęśliwymi wiadomościami, więc przykładowo wyklikane zaproszenie na pogrzeb ojca może brzmieć, jakbyśmy organizowali niezłą imprezę. Autor opisuje dwa jego zdaniem kiepsko zaprojektowane procesy w aplikacjach, które mogą doprowadzić do pogłębienia smutku użytkownika. Warto pamiętać, że interfejs Twojej aplikacji może być używany w różnych (nie zawsze pozytywnych) kontekstach.

13. uBlock Origin Lite - dostępny na iOS
    https://apps.apple.com/in/app/ublock-origin-lite/id6745342698
    INFO: Najsłynniejszego softu do blokowania reklam nie muszę chyba nikomu przedstawiać. Od kilku dni dostępny jest on za darmo na platformie iOS i integruje się z silnikiem Safari. Oferuje podobne możliwości jak wersja na desktopa. Co ciekawe - w przeciwieństwie do innych blockerów na iOS - jest zupełnie darmowy.

14. Jak poprawnie używać podświetlania składni i dlaczego większość robi to źle
    https://tonsky.me/blog/syntax-highlighting/
    INFO: Autor przekonuje, że większość motywów kolorystycznych w edytorach zamienia kod w trudną do czytania 'choinkę ze światełkami', ponieważ próbują wyróżnić zbyt wiele elementów naraz. Proponuje on minimalistyczne podejście - ograniczenie się do kilku zapamiętywalnych kolorów i skupienie się na wyróżnianiu tylko istotnych rzeczy, jak stałe, definicje i komentarze. Omawia też zalety ciemnych motywów i używania koloru tła jako nowego narzędzia do podkreślania elementów na jasnym tle. Jeśli projektujesz motywy programistyczne albo tworzysz własny silnik do podświetlania składni, to ten artykuł może podrzucić ci kilka pomysłów do przemyślenia.

15. Jak zbudować minimalistyczną dystrybucję Linuksa od zera
    https://popovicu.com/posts/making-a-micro-linux-distro/
    INFO: Autor przeprowadza czytelnika przez cały proces budowy ultraprostej dystrybucji Linuksa - od kompilacji jądra, przez utworzenie initramfs, aż po stworzenie własnego procesu init. Wszystko uruchamiane jest na wirtualizacji pod QEMU. W bonusie pokazana jest też nieco bardziej użyteczna wersja dystrybucji oparta o u-root, z możliwością np. łączenia się z Internetem. Ten proces tworzenia dystrybucji ma służyć nauce tego, jak działa Linux i jak jest zbudowany, a jego efektem będzie bardziej linuksowa zabawka niż dystrybucja, na której ktoś mógłby pracować.

16. Jak zredukowano koszty chmury o 76% dzięki migracji z AWS i DigitalOcean na Hetzner
    https://digitalsociety.coop/posts/migrating-to-hetzner-cloud/
    INFO: Organizacja Digital Society przeniosła swoje środowiska z AWS i DigitalOcean na Hetzner, oszczędzając 76% kosztów i jednocześnie ponad trzykrotnie zwiększając dostępne zasoby obliczeniowe. Kluczowe elementy nowej architektury to self-hostowane klastry Kubernetes na Talos Linux, PostgreSQL zarządzany przez CloudNativePG oraz wdrożenie całości przez Terraform i Helm wspierane przez GitHub Actions. Mimo że migracja przyniosła wymierne korzyści finansowe, nie obyło się bez wyzwań i problemów, ale o tym przeczytasz już w artykule.

17. Kto straci pracę w IT jako pierwszy i dlaczego to nie junior? (film, 52m)
    https://www.youtube.com/watch?v=1Y1ffq_F1tw
    INFO: AI w branży IT przestaje być już tylko futurystycznym dodatkiem, a staje się realnym narzędziem zmieniającym rynek. W wywiadzie omawiane są konkretne przypadki użycia AI w programowaniu – od generowania kodu na podstawie transkrypcji spotkań, przez implementację pełnych agentów AI automatyzujących procesy developerskie, aż po zmiany w modelach sprzedaży usług IT. Poruszane są też tematy różnic między startupami i korporacjami we wdrażaniu AI, tematyka kompetencji promptowania oraz tego, kto naprawdę jest zagrożony przez AI w branży IT (i nie jest to junior). Z nagrania dowiesz się także, co już dzisiaj warto rozwijać jako specjalista IT, by nie wypaść z rynku.

18. Dlaczego Wi-Fi w domu działa słabo? Problem nie leży w prędkości
    https://orb.net/blog/does-speed-make-wifi-suck
    INFO: Nie zawsze "dobre Wi-Fi" to "szybkie Wi-Fi". Niekiedy walka o to, aby nasza sieć była jeszcze odrobinę szybsza, prowadzi do pogorszenia stabilności jej działania albo do zjawisk takich jak airtime contention czy bufferbloat (artykuł wyjaśni Ci, co to jest). Jaką szerokość kanału wybrać, aby mieć dobrą jakość połączeń? 80/40/20 MHz? To zależy od kilku czynników. Dobra lektura dla każdego, kto planuje ulepszyć/rozbudować swoją domową sieć.

19. Masz już serwer Git - jak z niego efektywnie korzystać
    https://maurycyz.com/misc/easy_git/
    INFO: Jeśli masz repozytorium Git na serwerze z dostępem SSH, to możesz używać go jako centralnego punktu synchronizacji między swoimi urządzeniami - wystarczy drobna zmiana w konfiguracji, by umożliwić push do aktualnie aktywnej gałęzi. Artykuł pokazuje, jak wykorzystać to podejście do automatycznego generowania stron czy bloga po każdym pushu, dzięki prostym hookom w Bashu. Sprytne wykorzystanie np. tanich serwerów VPS.

20. Colored Highlighter (ch) - kolorowanie słów kluczowych w terminalu
    https://github.com/dtonon/ch
    INFO: To miniaturowe narzędzie służące tylko jednej rzeczy. Jak nazwa wskazuje, ma ono podświetlać wybrane słowa w strumieniu danych na terminalu. Możesz oczywiście powiedzieć, że prosty GREP też to potrafi. Ta aplikacja jest jednak znacznie bardziej rozbudowana. Może śledzić wiele słów jednocześnie, kolorować je na różne kolory, a nawet (gdy o to poprosimy) potrafi uruchomić sygnał dźwiękowy, gdy w strumieniu zostanie wykryty jakiś wzorzec. Może to być bardzo przydatne np. przy analizowaniu logów z aplikacji.

21. Sega Activator - ambitny kontroler, który nigdy nie zadziałał jak trzeba (film, 14m)
    https://www.youtube.com/watch?v=7Ggap_xRfog
    INFO: W 1993 roku Sega próbowała zrewolucjonizować sterowanie w grach, prezentując Sega Activator, czyli taki ośmiokątny kontroler ruchu, który miał zamienić całe ciało gracza w interfejs sterujący. Rozwiązanie opierało się na promieniach podczerwieni i było reklamowane jako krok w stronę wirtualnej rzeczywistości. Jednak urządzenie, pomimo świetnych wyników w testach laboratoryjnych, było raczej bezużyteczne (a przynajmniej skrajnie trudne w użyciu) w warunkach domowych. Film pokazuje historię tego urządzenia i omawia przyczyny jego rynkowej klęski. Coś dla fanów starych technologii.

22. Podpis kwalifikowany w mObywatelu już dostępny za darmo
    https://bezprawnik.pl/mozesz-wyrzucic-drukarke-do-smieci-mobywatel-pozamiatal/
    INFO: Od października użytkownicy mObywatela mogą składać bezpłatnie podpis kwalifikowany, który ma taką samą moc prawną jak podpis własnoręczny. Do tej pory wymagało to specjalnych certyfikatów, sprzętu i często także dodatkowych opłat. Nowa funkcja aplikacji znacząco upraszcza cyfrowy obieg dokumentów w Polsce. Niestety, podpis ten może być używany obecnie jedynie w celach prywatnych (np. podpisanie umowy wynajmu mieszkania czy sprzedaży samochodu), a nie biznesowych czy zawodowych.

23. Jak przesiąść się na Jujutsu z klasycznego GIT-a?
    https://www.stavros.io/posts/switch-to-jujutsu-already-a-tutorial/
    INFO: Autor dzieli się swoją drogą od niechęci do Gita po zachwyt nad Jujutsu - alternatywnym systemem kontroli wersji, który upraszcza model działania Gita i eliminuje jego największe bolączki. Pokazuje różnice w sposobie pracy z kodem oraz tłumaczy, w jaki sposób Jujutsu umożliwia edycję commitów w czasie rzeczywistym, bez konieczności używania staging area czy stashowania zmian. Całość opiera się na przystępnie opisanym modelu mentalnym, który powinien pomóc użytkownikom Gita zrozumieć, co właściwie robią na co dzień - i jak Jujutsu może im to umożliwić prościej.

24. Krio-przechowywanie ludzi - nauka, złudzenie czy biznes zbudowany na marzeniach? (film, 30m)
    https://www.youtube.com/watch?v=1LAln-V-_KY
    INFO: Eksperymenty z krioprezerwacją budzą jednocześnie zaciekawienie i niepokój. Film wyjaśnia, dlaczego zamarzanie ludzi to znacznie więcej niż tylko science fiction. Omawiane są m.in. biologiczne podstawy witryfikacji, wyzwania techniczne w zamrażaniu tkanek. Autor przy okazji omawia temat takiego głębokiego mrożenia, występujący naturalnie w przyrodzie (żaby i ryby). Czy przechowywanie w stanie zamrożenia mózgu oznacza zachowanie świadomości? Czy krionika ma jakiekolwiek podstawy naukowe, czy raczej opiera się na nadziei i dużych pieniądzach? Warto obejrzeć - zwłaszcza jeśli interesują Cię tematy z pogranicza biologii, technologii, etyki i futurologii. Wrzucam jako ciekawostkę, mało związaną z IT.

25. ChatGPT zastąpi profesorów historii? - czy warto wierzyć influencerom AI?
    https://blog.humanistyka.dev/2025/10/czy-naprawde-mamy-wierzyc-influencerom-ai-ze-chat-gpt-zastapi-profesorow-historii
    INFO: Artykuł krytycznie przygląda się rosnącemu wpływowi entuzjastów AI, którzy forsują narrację o zastępowaniu ekspertów humanistycznych przez modele językowe. Autorzy z różnych środowisk - od profesorów nauk humanistycznych po aktywistów cyfrowych - ostrzegają przed technocentryzmem i brakiem zrozumienia specyfiki nauk społecznych. Jak to jest z tym AI i humanistami? Czy faktycznie są tak łatwi do zastąpienia? Więcej w artykule.

26. Zbiór darmowych API - katalog
    https://github.com/public-apis/public-apis
    INFO: Znajdź i przetestuj darmowe API pozwalające przeszukiwać zbiory danych, wykonujące pewne drobne funkcje itp. Jest z czego wybierać. Niektóre dostępne są nawet bez konieczności posiadania klucza API, a część z nich może być wykorzystana wprost na warstwie frontendu ze względu na brak ograniczeń CORS-a.

27. Omarchy - recenzja nowej dystrybucji. Czy warto?
    https://tedium.co/2025/10/13/omarchy-linux-distro-commentary/
    INFO: Omarchy to nowa, silnie spersonalizowana dystrybucja Linuksa oparta na Hyprlandzie (kafelkowy menedżer okien), stworzona przez twórcę Ruby on Rails, Davida Heinemeiera Hanssona. System oferuje gotowe środowisko z dość nietypowym doborem aplikacji, ale wymaga od użytkownika sporej wiedzy technicznej i akceptacji licznych narzuconych decyzji projektowych. Choć znajdziemy tu ciekawe rozwiązania upraszczające pracę z Hyprlandem, całości towarzyszy kontrowersyjna otoczka związana z opiniami autora projektu. Jeśli nie pierwszy raz słyszysz o tej dystrybucji, to musisz wiedzieć, że mocno dzieli ona społeczność linuksową, a to ze względu na osobę jej autora, a konkretnie jego poglądy.

28. Make Graph - darmowe narzędzie online do tworzenia wykresów i diagramów
    https://makegraph.app/
    INFO: Nie musisz niczego instalować ani zakładać konta - wystarczy wejść na stronę i od razu możesz tworzyć wykresy w 8 dostępnych formatach (w tym m.in. słupkowe, kołowe czy radarowe). Poza klasycznymi wykresami możesz jeszcze wygenerować np. chmurę słów, mapę z podświetlonymi krajami czy tzw. heatmapę. Do dyspozycji masz też gotowe motywy kolorystyczne, eksport do PNG/SVG oraz opcję zwiększenia dostępności wykresów dzięki wzorom tekstur. Aplikacja działa lokalnie w przeglądarce i nie przesyła nigdzie Twoich danych.

29. KeePassXC od podstaw do zaawansowanych funkcji - kompletny przewodnik (film, 1h i 35m)
    https://www.youtube.com/watch?v=YCa74tQSxVI
    INFO: Jeśli dopiero zaczynasz pracę z menedżerami haseł albo zastanawiasz się, czy KeePassXC to opcja dla Ciebie, ten materiał zawiera wszystko, co powinieneś wiedzieć. Od podstaw konfiguracji i instalacji, przez generowanie i przechowywanie haseł, integrację z przeglądarkami, aż po ochronę przed phishingiem i wykorzystanie YubiKey w trybie challenge-response. Film omawia też backupy, konfigurację na telefonach, maskowanie wpisów i sprawdzanie haseł w bazie Have I Been Pwned.

30. AI w firmach to często fikcja, a nie strategia - jak nie dać się wpuścić w hype? (film, 46m)
    https://www.youtube.com/watch?v=W0IOxcaDjtQ
    INFO: Ponoć 77% firm po wdrożeniu AI obserwuje... wzrost ilości pracy. Ten film to rzeczowa (momentami zabawna) dyskusja o tym, dlaczego tak się dzieje i co poszło nie tak. Eksperci z obszaru cybersecurity i transformacji cyfrowej pokazują, gdzie kończy się sensowne wykorzystanie sztucznej inteligencji, a zaczyna czysty hype. W trakcie rozmowy pojawiają się też konkretne przykłady: czym różni się np. ChatGPT od polskiego modelu Bielik, jakie są realne ryzyka utraty danych przez AI, czy firmy nieświadomie szkolą modele na poufnych danych, jak dehumanizacja i automatyzacja wpływają na komunikację w zespole i dlaczego "AI-first" to często droga donikąd.

31. Polski uznany za najlepszy język do promptowania w badaniu LLM
    https://cyfrowa.rp.pl/technologie/art43231871-boty-pokochaly-jezyk-polski-wygral-w-amerykanskich-badaniach
    INFO: W najnowszym badaniu oceniającym skuteczność modeli językowych w różnych językach i przy długim kontekście, język polski zajął zaskakująco pierwsze miejsce, osiągając 88% skuteczności. To wynik, który wyprzedził nawet angielski i pokazuje, że mimo ograniczonych danych treningowych, AI pracuje w naszym języku wyjątkowo trafnie. Co ciekawe, języki niskozasobowe, takie jak swahili czy sesotho, notowały znacząco gorsze rezultaty, a chiński - mimo dużej reprezentacji w zbiorach - znalazł się dopiero w końcówce stawki. Promptowanie po polsku może i jest kosztowne (jeśli rozliczasz się per token), ale może dawać dobre efekty.

32. Czy naprawdę możesz dotrzeć do każdego człowieka w 6 krokach? (film, 33m)
    https://www.youtube.com/watch?v=CYlon2tvywA
    INFO: Film analizuje popularną teorię sześciu stopni oddzielenia i sprawdza, czy rzeczywiście da się dotrzeć do dowolnej osoby na Ziemi przez zaledwie 6 połączeń. Z pomocą modeli matematycznych, teorii grafów, koncepcji silnych i słabych powiązań oraz pojęcia hubów materiał bada strukturę sieci społecznych i ich właściwości. Interesujące wprowadzenie do zagadnień z pogranicza nauk społecznych, matematyki i informatyki. Przydatne dla programistów, analityków danych oraz wszystkich zainteresowanych przetwarzaniem i mapowaniem sieci. Wrzucam jednak bardziej jako ciekawostkę.

33. Lekki system komentarzy oparty na GitHub Issues
    https://utteranc.es/
    INFO: Utterances to otwartoźródłowy widget komentarzy, który zapisuje wszystkie dane jako GitHub Issues - bez reklam, zbytecznych opłat i śledzenia użytkowników. Po zainstalowaniu narzędzie automatycznie wyszukuje lub tworzy odpowiednie issue na podstawie adresu URL komentowanej strony. Do działania wykorzystuje czysty TypeScript bez zależności i stylowanie z frameworka Primer, zachowując lekkość i prostotę integracji z blogiem lub dokumentacją. Ciekawe rozwiązanie dla cyfrowych nerdów, którzy chcą mieć komentarze na swoim blogu, ale nie chcą się integrować z kolejną platformą, a chcą mieć wszystko (w tym i komentarze) na GitHubie.

34. Lista 17 zasad, które naprawdę pomagają w karierze IT (film, 18m)
    https://www.youtube.com/watch?v=co60Cqw0XXI
    INFO: Studia informatyczne to spoko początek nauki, ale w dzisiejszym świecie IT to za mało. Autor przedstawia 17 konkretnych zasad, które mogą pomóc Ci rozwinąć się zawodowo: od sposobów nauki i zdobywania wiedzy, przez specjalizacje, AI i automatyzację, aż po budowanie marki osobistej czy lepsze zrozumienie języka biznesu. Dowiesz się m.in. jak efektywniej dokumentować swoją pracę, jak tworzyć własne środowiska testowe i po co warto znać podstawy sieci. Jeśli chcesz wiedzieć, co tak naprawdę ma znaczenie w karierze w IT, to ten materiał to dobre podsumowanie.

35. Pixnapping na Androidzie - nowa klasa ataków bez uprawnień (film, 13m)
    https://www.youtube.com/watch?v=brqoLBMEUI0
    INFO: Badacze zaprezentowali nietypowy atak nazwany Pixnapping, który pozwala na odczytywanie zawartości ekranu Androida (w tym haseł, wiadomości i kodów 2FA) bez potrzeby nadawania jakichkolwiek uprawnień aplikacji. Atak wykorzystuje przezroczyste piksele i różnice w czasie renderowania do zrekonstruowania zawartości ekranu. Choć pełne odczytanie treści może być czasochłonne, to do kodów jednorazowych da się dostać nawet w 30 sekund. Film dobrze tłumaczy mechanikę ataku, jego ograniczenia, a także to, że część luk nadal nie została załatana i to mimo podjętych prób.

36. Zaskakujące wypłaty z bankomatów i luka w systemie Santandera
    https://niebezpiecznik.pl/post/tajemniczy-incydent-w-banku-santander-kilkaset-osob-okradzionych/
    INFO: Ponad 500 klientów banku Santander zostało okradzionych, najprawdopodobniej przez skimmera, mimo że teoretycznie ich karty miały zablokowany pasek magnetyczny i nie powinny dawać się sklonować. Wszystko wskazuje na lukę w integracji systemów banku i sieci bankomatowej Euronet, która umożliwiała wykorzystanie danych ze skimmera do wypłat gotówki. Bank szybko zareagował, zwrócił środki poszkodowanym i załatał błąd, ale incydent pokazuje, jak istotna jest prawidłowa konfiguracja wymiany informacji pomiędzy systemami bankowymi.

37. Czy Polska jest gotowa na "ciemne fabryki"? - automatyzacja zmieni wszystko
    https://strefabiznesu.pl/zwolnili-ludzi-i-zgasili-swiatlo-tak-wyglada-fabryka-przyszlosci/ar/c3p2-28106953
    INFO: Pełna automatyzacja zakładów produkcyjnych wkracza już do Europy i USA, zmieniając tradycyjne modele pracy na nowoczesne. Robotnicy zastępowani są przez maszyny, które pracują 24/7 bez światła i bez przerw. Polska, choć aktywnie uczestniczy w globalnym łańcuchu produkcji, wciąż pozostaje krajem o niskim poziomie robotyzacji i może stać się jedynie "montownią montowni" (artykuł wyjaśnia, co to jest). Prognozy wskazują, że do 2030 roku wartość rynku ciemnych fabryk poszybuje w kosmos, ale brak modernizacji i cyfryzacji polskich fabryk może nas sporo kosztować i to nie tylko finansowo, ale także pod względem konkurencyjności i liczby miejsc pracy.

38. RedTiger infostealer atakuje graczy i przejmuje konta Discorda
    https://www.netskope.com/blog/redtiger-new-red-teaming-tool-in-the-wild-targeting-gamers-and-discord-accounts
    INFO: Nowy wariant narzędzia RedTiger w formie aplikacji do kradzieży danych pojawił się w internecie i intensywnie atakuje graczy oraz użytkowników Discorda. Malware zbiera dane z przeglądarki (w tym dane płatnicze), konta kryptowalutowe, pliki z gier, a także potrafi szpiegować przez kamerę i przeciążać systemy ofiar, utrudniając analizę. Dane są wysyłane w dwóch etapach - najpierw do GoFile (cloud), a następnie link trafia do atakującego za pomocą webhooka Discorda. Artykuł zawiera bardziej techniczną analizę tego, jak działa i co przesyła to oprogramowanie.

39. Jak CPU komunikuje się z urządzeniami I/O? (film, 23m)
    https://www.youtube.com/watch?v=tadUeiNe5-g
    INFO: Dlaczego CPU nie zarządza bezpośrednio drukarką, klawiaturą czy kartą sieciową? Jak to możliwe, że system operacyjny działa na tysiącach różnych konfiguracji sprzętowych? Ten film tłumaczy, jak wygląda komunikacja CPU z urządzeniami wejścia-wyjścia (I/O) i jakie metody sprzętowe umożliwiają tę współpracę: od prostych kontrolerów po złożone szyny komunikacyjne. Poruszono kwestie portów I/O, przerwań sprzętowych, architektury northbridge/southbridge i standaryzacji tego wszystkiego. Materiał przeznaczony dla osób zainteresowanych niskopoziomowym działaniem sprzętu i np. pisaniem sterowników urządzeń.

LINKI TYLKO DLA PATRONÓW

40. CSS layout - flexbox, grid, media queries i container queries dla początkujących
    https://uw7.org/un_f4f0a9d305c26/
    INFO: Omówienie kluczowych technik układu stron w CSS - od podstaw działania flexboxa i grida, przez różnice między elementami inline i block, po użycie media queries i container queries do budowania responsywnych interfejsów. Przykładowe layouty (np. pozioma lista linków czy układ z bocznym panelem) są tu dobrze rozpisane i zilustrowane kodem. Spoko kompendium wiedzy.